لغزش و بهبودی از بیماری اعتیاد
طبق مطالعات کمپ ترک اعتیاد آوای رهایی (متخصص در ترک کمیکال) در ساده‌ترین حالت عود زمانی رخ می‌دهد که شما از مصرف مواد مخدر خودداری کرده‌اید اما بعدا دوباره استفاده می‌کنید. این استفاده ممکن است یک لغزش کوتاه مدت بعد از پرهیز باشد. بسیاری از مردم تصور می‌کنند بهبودی فقط مصرف نکردن مواد مخدر است. آن‌ها لغزش را نشانه شکست کامل می‌دانند و پرهیز به مدت طولانی را علامت موفقیت می‌دانند اما تجربه ما که برنامه بهبودی معتادان گمنام را دنبال می‌کنیم، نشان داده است که مسئله به این سادگی نیست. گاه لغزش برای عضوی که قدری با انجمن ما آشنا شده است می‌تواند چنان تجربه تکان دهنده‌ای باشد که او را وادار به دنبال کردن جدی‌تر این برنامه کند. درحالی که اعضای دیگری را می‌بینیم که با وجود پرهیز از مواد مخدر دراز مدت هنوز در اثر ناصادقی و خود فریبی قادر نیستند از بهبودی کامل و پذیرش اجتماعی بهرمند شوند اما در مجموع پرهیز کامل و مداوم تماس و همسانی با اعضای گروه (ان ای) بهترین راهی است که زمینه رشد را فراهم می‌کند.
با آن که معتادان در اصل همگی مانند یکدیگرند اما به عنوان فرد، شدت بیماری و سرعت بهبودی با یکدیگر متفاوت است. بعضی از اوقات لغزش ممکن است زمینه‌ای فراهم کند که نهایتا به آزادی کامل منتهی شود اما در اوقات دیگر آزادی به آن بستگی دارد که با سماجت و عزم راسخ پیش رود تا از مرحله بحران بگذریم.
لغزش هرگز اجباری و یا اتفاقی نیست و در مورد آن به ما حق انتخاب داده شده است. رفتار افراطی وجه مشترک همه معتادان است. گاه ما سعی می‌کنیم آن قدر خودمان را از چیزی پر کنیم تا شاید از چیزی راضی شویم. برای معتادان هیچ وقت هیچ چیزی کافی نیست و بعضی اوقات این مطلب را فراموش کرده و فکرمی‌کنیم که فقط اگر بتوانیم به مقدار کافی غذا، رضایت جنسی و یا پول بدست آوریم راضی می‌شویم وهمه چیز درست می‌شود.
هوای نفس وادارمان می‌کند که تصمیمات خود را بر مبنای سوء استفاده، خودخواهی، شهوت و یا غرور بیجا بگیریم. همیشه دلمان میخواهد حرف، حرف خودمان باشد. غرورمان می‌گوید می‌توانیم خود به تنهایی موفق شویم. هر وقت با این احساسات تلاش کردیم اوضاع خراب‌تر شده است. لازم است مرتب به ما یادآوری شود که از کجا آمده‌ایم و در صورت مصرف، اوضاع به صورت مضاعفی بدتر خواهد شد. اینجا جاییست که نیاز به یاری و کمک انجمن داریم، ما یک شبه بهبودی پیدا نمی‌کنیم.
از بیل ویلسون پرسیدند آیا مطلبی بود که دوست داشتی جور دیگر بنویسی؟ گفت آری. کتاب گفته به ندرت کسانی را دیده ایم که ما را به جدیت پیشه کند و به مقصد نرسد. اگر حالا می‌خواستم بنویسم می‌گفتم هرگز کسی را ندیدم که با جدیت راه ما را بپیماند و به مقصد نرسد.
در هر حالت عود بیماری اعتیاد به این معنی نیست که شما نمی‌توانید دیگر در مسیر بهبودی قرار بگیرید. با این حال ممکن است نشان دهد که مسائل زمینه‌ای بطور موثری مدیریت نشده است اما شما می‌توانید دوباره به هوشیار شدن خودتان متعهد شوید.
اعتیاد می‌تواند برای بسیاری از افراد یک کشمکش مداوم باشد حتی پس از اتمام یک برنامه درمان شدید و متمرکز عودهای دوره‌ای غیر معمول نیستند. پس از آن برنامه‌ریزی برای پیشگیری از عود مجدد اعتیاد به منظور حفظ هوشیاری بلند مدت بسیار مهم است. این برنامه بلند مدت می‌بایستی بسیار موشکافانه باشد به صورتی که تمامی رفتارهای گذشته و حال را تغییر و تحت تاثیر قرار دهد.
برای این که یک فرد دچار بازگشت به اعتیاد از انواع مختلف مثل مصرف مجدد یا لغزش کمیکال نشود باید توسط یک مشاور یا لیدر یا راهنما بازیابی گردد و برنامه خاصی را برای تغییر الگوهای رفتاری دنبال کند و مرتبا احساسات خویش را با مشاور خود در میان بگذارد و راهنمایی بگیرد.
قابل قبول است که هرگز به یکباره تغییرات صورت نمی‌گیرد ولی همانطور که رفتارهای اعتیادی به مرور به عادت تبدیل شده و شخصیت فرد شکل می‌گیرد همانطور هم می‌توان در جهت مخالف تغییرات مثبت را ایجاد کرد و سعی در سرعت بخشیدن به آن را نداشت. وقتی برنامه‌ای خالص را مثل (برنامه 12 قدم) بطور مرتب همراه با یک راهنما و لیدر دنبال کنید حالت‌های احساسی منفی مثل افسردگی بعد از ترک، خشم، اضطراب، انزوا را تحت کنترل خود درآورید و با تسلط به آن شادمانی و اجتماعی بودن را تجربه می‌کنید. این اتفاق زمانی می‌افتد که در راستای آن کوشا باشید و توصیه‌های مشاور خود را به اجرا در آورید. بیماری اعتیاد مانند بیماری‌های مزمن دیگر مثل دیابت، فشار خون، چربی خون و... نیاز به پرهیز روزانه دارد. چنانچه پرهیز را کنار بگذارید درصد عود بیماری و بازگشت هر لحظه و هر روز بالاتر می‌رود تا این که منجر به مصرف مواد مخدر می‌شود. باید بدانید ترک و لغزش‌های متوالی ضررهای زیادی برای بدن شما دارد.
راهکارهایی برای عدم بازگشت به بیماری اعتیاد
در این قسمت از مقاله به ارائه راهکارهایی برای عدم بازگشت به بیماری اعتیاد اشاره می‌کنیم:
- دوری کردن از اشخاصی که قبلا با ایشان مصرف داشته‌اید
- قطع نکردن جلسات گروهی و بی‌تفاوت نشدن نسبت به شخصی که پشتیبان و راهنمای شماست
- حدالمقدور از مسافرت رفتن با دوستان پرهیز کنید
- شرکت در مراسم عروسی و شادی و عزاداری
- تمرین دادن مغزتان برای فکر کردن به چیزهای مثبت
- در گذشته خویش غرق نشوید
- برنامه‌های آینده کوتاه مدت و دراز مدت خود را مکتوب کنید و هر روز در معرض دید خود قرار دهید
- بجای تفکر کردن به لذت‌های مصرف مواد مخدر پیامدهای ناخوشایند مصرف آن را در نظر بگیرید
- مهارت‌های زندگی را همراه با مشاور خود بیاموزید
- هر روز عملکرد و رفتارهای خود را بررسی کنید و با مشاور خود در میان بگذارید.
ما مدعی نیستیم که بهترینیم، مفتخریم انتخاب بهترینهاییم
موسسه رهپویان آوای رهایی
تیم پیشگیری و درمان